કેન્સરથી મૃત્યુના એક દિવસ પહેલા...

મારી માતા, માત્ર પંચાવન વર્ષની ઉંમરે અન્નનળી ના કેન્સરથી મૃત્યુ પામી. ન ધૂમ્રપાન, ન મદ્યપાન .કોઈ જ વ્યસન નહિ. દુનિયાદારી ની ઝાઝી ખેવના નહિ. પરિવાર માટે જ જીવી. સદાયે ઘરના કામોમાં વ્યસ્ત રહી. તેને અન્નનળી નું કેન્સર થયું ત્યારે હું માની જ નહોતો શક્યો. દારૂ કે તમાકુનું વ્યસન હોય એને જ કેન્સર થાય એવું જ હું તો જાણતો અને સમજતો. એટલે મારું મન એ સ્વીકારવા તૈયાર જ નહિ. બહુ વિચારને અંતે મને બે કારણ જડ્યા (૧) ઠંડો ખોરાક ખાવાની એની ટેવ. બધા જમી લે પછી જમે અને જો બપોરનું વધ્યું હોય તો રાત્રે એનાથી જ ચલાવી લે.( કુટુંબની આર્થિક પરિસ્થિતિ મુજબ આ એણે જાતે શોધેલું સમાધાન હતું) અને (૨) અવ્યક્ત લાગણીઓનો ગળે બાઝી ગયેલો ડૂમો. મારા પિતાનો સ્વભાવ બહુ આકરો અને ગુસ્સાવાળો. મજાલ છે કોઈની કે એમની સામે હરફ સુધ્ધાં ઉચ્ચારી શકે. આ સંજોગોમાં છાના ખૂણે આંસુ સારી લેતી મારી માતાના છાના ડૂસકાંઓ અને પોતાનો મત રજૂ નહિ કરી શકવાની વાંઝિયા લાચારી ડૂમો બની ગળામાં જ અટકી ગઈ જે કેન્સરની ગાંઠ સ્વરૂપે પ્રગટ થઈ. વિધિની વક્રતા તો જુઓ. જ્યારે એને ખોરાક લેવામાં તકલીફ થાય છે એવી ખબર પડી ત્યારે પ્રાથમિક તપાસ અર્થે એને દવાખાને લઈ ગયા ત્યાં બધા રીપોર્ટસ કરાવીને પાછા આવ્યા ત્યારે મારા પિતા હસતા હસતા કહે " તારા મમ્મીને અન્નનળી નું કેન્સર છે". હસતા હસતા બોલાયેલી એમની આ વાત રીપોર્ટસ ના પરિણામમાં અક્ષરશ: એમની વાત સાચી પડી ત્યારે પોતાના આંસુ છુપાવી નહિ શકેલા. આકરા સ્વભાવવાળો એ માણસ અચાનક આવી પડેલી વિપતીની હકીકતથી સાવ ભાંગી પડેલો. જો કે પછી હિમ્મત રાખી અને મારી માતા જીવી ત્યાં સુધી દિલ દઈને સેવા કરેલી. એ સમયગાળા દરમિયાન બંને વચ્ચે ની પેલી ન બોલી શકવાની દીવાલ તૂટી પડેલી અને કે ન્હોતું કહી શકાયું અગાઉ એ બધું જ ટુકડે ટુકડે મમ્મીએ કહી નાખેલું. વર્ષોની દબાઈ ગયેલી લાગણીઓ ના ભારમાથી એ મુક્ત થઈ શકી પણ ત્યારે બહુ મોડું થઈ ગયું હતું. વિવિધ ઉપચારો પણ નિષ્ફળ જ નીવડ્યા અને આખરે જીવનના સનાતન સત્યને એ પામી ગઈ. જીવન આવું જ છે અનિશ્ચિતતાથી ભરપૂર. ક્યારે શું થશે ? કશી જ ખબર નથી હોતી. સંજય ગોરડિયા ના એક ગુજરાતી નાટકનો સંવાદ છે " એમ વિચારી વિચારીને ન જીવાય, જીવન તો જેમ આવે ને એમ જ જીવવું પડે".

મારા પત્નિને પણ કેન્સર હતું. તે પણ જીવવા માગતી હતી, મારી સાથે વૃધ્ધાવસ્થાનો આનંદ લૂટવા માગતી હતી,મને પણ પાછલી અવસ્થામાં તેના સાથની ખૂબ જરૂર હતી. પણ કુદરત આગળ કયા કોઈનું ચાલ્યું છે? રાગ-દ્વેષ ,તારું-મારૂ કરવામાં આપણે સૌ જીવનની ખરી મજા માણી શકતા નથી,અને એક દિવસ મોત સામે આવીને ઊભું રહી જાય છે!!!

આ વાંચ્યા બાદ તરત મને એવું લાગ્યું કે મારે મારા પોતાનાં છે એવાં અમુક લોકો ને આ સમજાવવું જ છે. પણ સમજશે નહિ એવી ખાતરી પણ દેખાય છે.